Fallout 3 Recenzja

Fallout 3 jest kontynuacją tytułów doskonale znanych wszystkim miłośnikom cRPG – ów, które ukazały się ponad 10 lat temu. Dwie pierwsze części były wielkim przełomem w grach fabularnych. Zasłynęły przede wszystkim z niezwykle rozbudowanej fabuły oraz mnogości ciekawych zadań, które mogliśmy rozwiązywać na wiele różnych sposobów. Gra miała bardzo ciężki i przygnębiający klimat, obfitowała też w treści przeznaczone zdecydowanie dla starszych graczy (przemoc, narkotyki, niewolnictwo czy wulgaryzmy). Przyczyniły się one do wykreowania jednego z najciekawszych i najbardziej oryginalnych światów w dziejach wirtualnej rozrywki. Mimo upływu wielu lat, Fallouty wciąż cieszą się niesłabnącą popularnością i mają status dzieł kultowych. W dzisiejszych czasach, gdy producenci przykładają coraz mniej uwagi do fabuły i interakcji ze światem gry, często są wymieniane jako przykład „prawdziwych” gier cRPG.

Dawno nie było już tytułu, który wywołał tyle zamieszania jeszcze przed ukazaniem się na rynku. Zdania na temat nowego Fallouta od początku były podzielone. Jedni twierdzili, że będzie wspaniałą, skazaną na sukces produkcją, o której będziemy mówić jeszcze przez lata. Inni byli zdania, że gra okaże się wielkim niewypałem i zepsuje tylko wizerunek całej serii. Wszystkie dywagacje na temat nowej odsłony Fallouta zaczęły się, gdy świat poznał nowego producenta, którym okazało się dobrze znane fanom gier cRPG studio Bethesda – autor serii The Elder Scrolls. Nowy Fallout miał działać na lekko zmodyfikowanym silniku największego dzieła amerykańskiego producenta – Obliviona, który był grą bardzo udaną, jednak diametralnie różniącą się od starych dobrych Falloutów. Po zamieszczeniu pierwszych materiałów gracze zarzucali tytułowi, że wygląda jak postnuklearny mod do czwartej części TES-a z dodatkiem broni palnej. Czy nowa odsłona serii spełniła pokładane w niej nadzieje? Tego dowiecie się czytając ten tekst.

Gra zaczyna się w momencie naszego przyjścia na świat w schronie 101. Od samego początku towarzyszy nam nasz ojciec, który, jak się później okaże, jest jedną z ważniejszych postaci w Fallout 3. Niestety, przy porodzie umiera nasza matka. Kolejną godzinę zabawy spędzimy na wykonywaniu typowo wprowadzających questów, które mają nas zaznajomić z mechaniką gry i jej zasadami. Cały wstęp ukazuje nasze dorastanie w schronie. W trakcie początkowych zadań wybierzemy nasze podstawowe atrybuty (oparte na systemie S.P.E.C.I.A.L.), a także najważniejsze umiejętności i nasze pierwsze perki (mamy tu system rozwoju postaci znany z poprzednich części, z nieznacznie zmienionymi skillami). Pod koniec tego etapu gry czeka nas specjalny test (K.O.Z.A.), na podstawie którego zaproponuje się nam pewne umiejętności, bazując na udzielonych wcześniej odpowiedziach. Oczywiście możemy je zmienić wedle uznania i nie sugerować się propozycją gry. Wracając do fabuły: pewnego dnia okazuje się, że nasz ojciec opuścił schron mimo braku zgody nadzorcy. Zadaniem dla nas jest ucieczka z tego miejsca i niezwłoczna pogoń za jednym z rodzicieli. Wszystkie ważne informacje o naszej postaci są przechowywane w Pip-Boyu 3000 (statystyki, ekwipunek, zadania itp.). Niestety, ów gadżet nie jest zbyt funkcjonalny i nieraz przyjdzie nam się nieźle naklikać, żeby coś w nim odnaleźć. Bardzo kiepsko wypada ponadto ekwipunek, który ma typowo konsolowy wygląd (małe obrazki i brak opisów przedmiotów!), co w moim odczuciu jest poważną wadą. To rozwiązanie na pewno nie przypadnie do gustu wszystkim pamiętającym klimatyczny inwentarz z poprzednich części.

Główny wątek fabularny zapewnia co najmniej 15 godzin zabawy, więc sugerowałbym zająć się na początku eksploracją świata i questami pobocznymi, które są bardzo ciekawe i rozbudowane (wiele z nich składa się z kilku kolejnych etapów, co dodatkowo wydłuża czas gry). Pod tym względem twórcy wykonali kawał dobrej roboty. Zadania w nowym Falloucie są dobrze przemyślane i przypominają te z poprzednich części. Zaryzykowałbym stwierdzenie, że niektóre z nich są nawet lepsze niż w pierwowzorze. Jeżeli chodzi o klimat, to Bethesda zaczerpnęła od poprzedników to, co najlepsze. Ponownie przemierzamy więc ogromne, zniszczone wojną atomową pustkowia, co i rusz natrafiając na zrujnowane budowle (np. wspaniały Super Duper Markt, starą fabrykę komiksów czy chociażby rozbudowaną sieć miejskiego metra, w której zalęgły się różne plugastwa). Również dialogi stoją na dość wysokim poziomie, chociaż widać w nich wyraźnie ograniczenia, rodem z Obliviona. Na ogół każde zadanie, jakie dostaniemy, możemy wykonać na kilka sposobów. W wielu lokacjach mamy przykładowo odizolowane obszary, do których możemy się dostać np. używając wytrychów lub korzystając z zabezpieczonych terminali. Niestety, używanie umiejętności jest bardzo podobne do czwartej części TES-a i ponownie wszystko zależy od „progów”, na których znajdują się nasze skille (25, 50, 75, 100). Jest to celowe uproszczenie wynikające z nowej mechaniki gry, które w zasadzie nie powinno jednak nikomu przeszkadzać. Obszar, jaki przyjdzie nam zwiedzać, jest mniejszy od tego z Obliviona, ale ma to uzasadnienie w charakterze gry. Do wyboru mamy dwie kamery: TPP i FPP. Niestety, podobnie jak w Oblivionie widok zza postaci jest raczej bezużyteczny, gdyż ciężko w ten sposób prowadzić walkę, a animacje ruchu postaci są niezgrabne. Sprawia to bardzo złe wrażenie, więc w znakomitej większości przypadków należy używać widoku z pierwszej osoby.

Mimo teoretycznej swobody w poruszaniu się, często napotykamy ograniczenia, np. w postaci gruzu lub różnych ogrodzeń. Często przeszkadza to, gdy musimy się dostać do konkretnego punktu na mapie, co jest ewidentnym minusem.

Do wyboru mamy dwa tryby prowadzenia walki: w czasie rzeczywistym (wtedy gra zaczyna do złudzenia przypominać strzelankę) oraz walkę z użyciem systemu turowego V.A.T.S., który świetnie sprawdza się podczas trudniejszych walk i w obliczu niedoboru amunicji. Pierwszy tryb jest typowo zręcznościowy i pochłania zdecydowanie większą ilość naboi. Najlepiej jest umiejętnie łączyć oba tryby i używać ich w zależności od sytuacji. Turowy V.A.T.S. efektownie ukazuje eksterminację naszych przeciwników w zwolnionym i iście filmowym ujęciu, co zazwyczaj obfituje w duże ilości krwi (szczególnie po wybraniu perka "Krwawa łaźnia"). Wszystko to wygląda imponująco, jednak po pewnym czasie owe powtórki stają się nużące i powtarzalne (niestety nie można ich wyłączyć). Czasami kamera dziwnie się zachowuje i pokazuje nam wroga ze złego ujęcia, ale prawdopodobnie te drobne niedociągnięcia zostaną poprawione przez twórców w przyszłych patchach. Do wyboru mamy wiele przeróżnych broni, zaczynając od zwykłego bejsbola, a kończąc na mini wyrzutni atomowej. Do tego całą gamę pistoletów, shotgunów, karabinów maszynowych i snajperskich, a także ciężkie zabawki, takie jak osławiony minigun czy wyrzutnia rakiet. Ponownie spotykamy broń zarówno tradycyjną, jak i energetyczną. Ponadto podczas gry przyjdzie nam znajdować schematy różnych niestandardowych broni, które będziemy mogli stworzyć z wymaganych komponentów. Pomysł niby godny uwagi, ale niektóre bronie, jakie możemy otrzymać w ten sposób, są nieźle przegięte i według mnie nie pasują do reszty arsenału, znanego z poprzednich odsłon serii.

Jeżeli chodzi o poziom trudności, to podobnie jak w Oblivionie nie jest on zbyt wygórowany – ten tytuł ukończy praktycznie każdy. Doświadczeni gracze mogą się z tego powodu poczuć nieco zawiedzeni. Kilka dobrych słów wypada napisać o grafice, która jest po prostu wspaniała i bije na głowę to, co widzieliśmy w poprzednich produkcjach Bethesdy. Bardzo dobrze odwzorowano otoczenie i wnętrza budynków (te akurat są nieco schematyczne, ale i tak jest pod tym względem dużo lepiej, niż w tegorocznym hicie Mass Effect), które są pełne rozmaitych, cieszących oko detali. Eksploracja bogatego świata gry jest niezwykle satysfakcjonująca i przynosi wiele frajdy. Również sprawa miast prezentuje się nieźle. Przyjdzie nam na przykład zwiedzić miasto, które w całości ulokowane jest na powierzchni ogromnego statku. Zaskakująco dobrze wyglądają również modele przeciwników. Niektórzy wyglądają teraz jeszcze bardziej przekonywująco, niż w pierwowzorze, np. Szpony Śmierci czy Ghule. Gorzej jest już z animacjami postaci niezależnych. Ich ruchy są tak samo niezgrabne, jak w Oblivionie. Podobnie z mimiką twarzy, która wypada dużo słabiej niż w Mass Effect. Fallout 3 wykorzystuje praktycznie wszystkie dobrodziejstwa dzisiejszych kart graficznych i na odpowiednio mocnym sprzęcie wygląda imponująco. Gra powinna chodzić w miarę dobrze nawet na przeciętnym komputerze (wymagania minimalne to P4 2.4 GHz lub odpowiednik, min. 1 GB RAM i karta 256 MB lub lepsza), jednak aby móc zobaczyć wszystkie wodotryski i grać w wysokiej rozdzielczości, trzeba mieć naprawdę mocną maszynę.

Udźwiękowienie stoi na wysokim poziomie, podobnie jest w przypadku muzyki (autorstwa znanego kompozytora Inona Zura), chociaż nie przebije ona na pewno tego, co słyszeliśmy w dwóch pierwszych częściach, dzięki Markowi Morganowi. Warto w tym momencie wspomnieć o ciekawym dodatku do naszego Pip-Boya, jakim bez wątpienia jest możliwość słuchania radia, co znacznie umili nam podróże przez ogromne połacie pustkowi. Początkowo do wyboru mamy dwie stacje: Radio Enklawa i Radio Galaxy News. Z czasem będzie można złapać więcej programów – czy to poprzez zwykłe wkroczenie na dany obszar, czy wykonanie jakiejś misji. Aby móc słuchać radia Galaxy News na całym obszarze gry, będziemy musieli najpierw wykonać pewne zadanie dla prezentera tej stacji, DJ Three Doga (w którego rolę w polskiej wersji świetnie wcielił się Krzysztof Skiba). Jeśli chodzi o polonizację, to jest ona wykonana poprawnie, ale chyba mimo wszystko gra lepiej brzmi w oryginale, gdzie aktorzy są dobrani naprawdę świetnie. Grając miałem wrażenie, że w polskiej wersji niektóre głosy niezbyt pasują do danych postaci, a cały dubbing wygląda jak żywcem wyjęty z jakiejś kreskówki. Dlatego właśnie polecam Fallouta 3 w oryginale, ewentualnie z polskimi napisami.

Podsumowując, pomimo ogólnych uproszczeń w mechanice w porównaniu do poprzednich części, gra jest niezwykle grywalna i sprawia wiele radości. Wpływa na to na pewno udane połączenie dwóch systemów walki, których możemy używać zamiennie. Poziom trudności jest na ogół dobrze wyważony (choć chwilami mogłoby być trochę trudniej), a amunicja bardzo szybko się kończy przy jej nierozważnym wykorzystywaniu. Fabuła stoi na bardzo wysokim poziomie, a zadania są ciekawe i przemyślane. Wszystko jest okraszone wspaniałą grafiką, której nie powstydziłyby się najnowsze FPS-y. Niestety, tak ogromna produkcja nie mogła się ustrzec pewnych niedociągnięć i błędów. Poruszanie się modeli postaci jest dość sztywne, a mimika twarzy pozostawia wiele do życzenia. Również nowy wizerunek ekwipunku wypada nijako i cechuje się słabą funkcjonalnością. Kolejną sporą wadą jest według mnie ogólne uproszczenie gry w stosunku do pierwszej i drugiej części, co na pewno nie spodoba się bardziej ortodoksyjnym fanom. Na pierwszy rzut oka widać, że Bethesda celowo uprościła pewne elementy swej produkcji, aby móc ją wydać na konsole. Nowego Fallouta niestety ciężko jest porównywać do jego starszych braci, gdyż tak naprawdę 10 lat w branży gier stanowi kilka generacji, dlatego moim zdaniem nowe dzieło twórców Obliviona należy rozpatrywać w zupełnie innych kategoriach i porównywać je do ostatnich hitów cRPG, takich jak chociażby Mass Effect – choć odniesienia do dwóch pierwszych części są tu jak najbardziej uzasadnione i nieuniknione. Jeżeli przymkniemy oko na pewne uproszczenia zastosowane w grze, okaże się, że Fallout 3 jest produktem niezwykle udanym i dopracowanym. Widać, że ekipa Todda Howarda poważne podeszła do procesu tworzenia gry i włożyła wiele starań, aby nowa odsłona kultowej sagi utrzymała wysoki poziom poprzedników. Efekt? Jak dla mnie bezapelacyjny cRPG roku 2008! Jedynie doskonały Mass Effect studia BioWare jest w stanie pozbawić nowe dziecko Bethesdy tego tytułu.