Wiedźmin: Droga bez powrotu. Zdrada. Geralt

Andrzej Sapkowski debiutował w latach, w których do polskiej fantastyki podchodzono z dużym dystansem. Na szczęście szybko się okazało, że wbrew zapowiedziom nieprzychylnych krytyków nie będzie autorem jednego opowiadania. Wiedźmin obecnie stał się samodzielną ikoną popkultury, a gra komputerowa stworzona na kanwie utworów o Geralcie z Rivii jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych towarów eksportowych.

Jak na tym tle wypadają komiksy? W latach 1993-1995 powstał cykl komiksów o Geralcie z Rivii, a teraz czytelnicy otrzymali wydanie kolekcjonerskie, zbiór sześciu rysunkowych opowieści w jednym tomie. Wersja wypuszczona przez wydawnictwo Prószyński i S-ka zawiera pięć komiksowych adaptacji przygód wiedźmina znanych z tekstów Andrzeja Sapkowskiego: "Droga bez powrotu" (tytuł opowiadania "Droga, z której się nie wraca"), "Geralt" (na podstawie opowiadania "Wiedźmin"), "Mniejsze zło", "Ostatnie życzenie" i "Granica możliwości" oraz utwór zatytułowany "Zdrada". Ten ostatni powstał od razu w wersji komiksowej i opowiada wczesne losy Geralta, czasy szkolenia na zabójcę potworów oraz pierwsze moralne dylematy. Stanowi tym samym genezę nietuzinkowej postaci mutanta z zasadami.

Ostatnią wspomnianą przeze mnie historię napisał Maciej Parowski, lecz Andrzej Sapkowski autoryzował tekst, wzbogacając go swoimi uwagami. Motywy pojawiające się w tym komiksie wykorzystali później twórcy niezbyt udanej adaptacji z Michałem Żebrowskim w roli głównej.

Komiksy w czasie, w którym powstały, wywołały sporo zamieszania, zresztą do dzisiaj wpływ Sapkowskiego na polską fantastykę porównuje się do fenomenu, jaki kiedyś był udziałem Stanisława Lema. Obecnie komiksowe opowieści o Geralcie z Rivii dość mocno się zestarzały i wyraźnie odstają od współczesnego komiksu, zostały stworzone wedle innych reguł.

Współczesny czytelnik może odczuwać znużenie toporną narracją, w którą raz na jakiś czas wkrada się chaos, a przydługim, rozwlekłym dialogom brakuje lekkości i humoru – dwóch znaków rozpoznawczych prozy Andrzeja Sapkowskiego. Kreska Bogusława Polcha także nie jest nieskazitelnie precyzyjna, przez co opowieść o wiedźminie przypomina bardziej ilustrowaną powieść niż komiks w dzisiejszym rozumieniu.

Na pewno należy jednak docenić odwagę twórców, którzy postanowili przenieść historię przekazywaną za pomocą tekstu na karty komiksu oraz dokonali szereg zmian, jakie wymuszał wybór takiego środka przekazu. Komiksowy "Wiedźmin" został pięknie wydany w twardej oprawie, na kredowym papierze, a kolory dobrane przez Danutę Polch podkreślają mroczny klimat opowieści.

Nie zmienia to jednak faktu, że publikacja nie jest dobrym sposobem na rozpoczęcie przygody z Geraltem z Rivii, ponieważ prezentacja treści chwilami zniechęca, a niektóre wątki mogą okazać się nie do końca zrozumiałe bez znajomości oryginalnej prozy. Wydanie kolekcjonerskie będzie za to nie lada gratką dla fanów prozy Andrzeja Sapkowskiego, którym pozwoli spojrzeć na wykreowaną postać z jeszcze innej perspektywy. Jak już wspomniałam, raczej nie polecam traktować komiksów jako zamiennika literatury.

Po lekturze tomu wydawnictwa Prószyński i S-ka jestem pod ogromnym wrażeniem nie tylko tego, jak zmieniła się polska fantastyka. Przede wszystkim fascynuje mnie rozwój postaci literackiej (teraz chyba już bardziej popkulturowej), której na początku przewidywano krótki żywot na kartach jednego opowiadania. Historii stworzonej przez człowieka, mającego napisać tylko tę jedną rzecz, w dodatku w oczach krytyków niezbyt wartościową.

Kiedy do moich rąk trafiło zbiorowe wydanie komiksów, po raz kolejny miałam okazję z wielką przyjemnością zaobserwować, jak ogromną siłą jest literatura. Poza tym dobrze czasami przypomnieć sobie, że o popularności dzieła decydują czytelnicy, a nie krytycy roszczący sobie prawo do odgrywania roli literackich wyroczni. Chwyćmy zatem książki, komiksy czy gry w dłoń i zapewnijmy Geraltowi nieśmiertelność popkulturową (bo biologiczną już ma).

Dziękujemy wydawnictwu Prószyński i S-ka za dostarczenie egzemplarza recenzenckiego.