Incepcja

Być może niektórzy z was, tak jak ja, od dłuższego czasu czekają na film, który poza rozrywką na wysokim, drogim i profesjonalnym poziomie przyniesie z sobą coś więcej, przełom w historii gatunku czy nawet kina jako całości. Po raz kolejny stanęliśmy w miejscu, z perspektywy którego wydaje się, że wszystko już wymyślono, nakręcono i obejrzano. Na całe szczęście, po raz kolejny, mamy okazję ogromnie się pomylić.

Gdybym pisał niniejszą recenzję bezpośrednio po wyjściu z seansu, wymamrotałbym zaledwie kila słów. Kilka godzin później jestem w stanie wprowadzić was krótko w następującą historię: Dominic Cobb (Leonardo di Caprio) jest szefem zespołu bardzo nietypowych złodziei. Kradną oni sekrety umieszczone w umysłach ludzi, a czynią to poprzez odpowiednie projektowanie ich snów, do których następnie włamują się, odnajdując strzeżone informacje. Po bardzo trudnej akcji otrzymuje on ofertę jeszcze trudniejszego zadania. Ma zaszczepić w umyśle wybranej osoby ideę, którą uzna ona za własną i za sprawą której nastąpią zmiany w skali świata. Aby ta granicząca z niemożliwością misja zakończyła się sukcesem, Cobb musi zebrać odpowiednich ludzi, a także stawić czoło rozmaitym pułapkom czyhającym na niego w cudzej i własnej podświadomości. Brzmi ciekawie? Zwróćcie uwagę, że posłużyłem się zaledwie kilkoma ogólnikami. Nie podam jednak więcej konkretów, po pierwsze dlatego, że nie sposób streścić tej opowieści w sensowny i czytelny sposób, po drugie dlatego, że nie chcę popsuć wam przyjemności z odkrywania czegoś tak zjawiskowo pomysłowego, oryginalnego i złożonego jak fabuła „Incepcji”.

Choć zastanawiam się nieprzerwanie od kilku godzin, nie mogę przypomnieć sobie żadnego filmu od czasów „Matrixa”, który przedstawiałby tak wyjątkowy, świetny i zaskakujący scenariusz i to pomimo faktu, że dzieło braci Wachowskich prezentuje się na tym polu przynajmniej o klasę gorzej od filmu Christophera Nolana. Twórca „Mrocznego Rycerza” stworzył prawdziwe dzieło sztuki nie tylko jako scenarzysta, ale również jako reżyser wymyślonej przez siebie historii. Fabuła „Incepcji” jest niezwykle złożona, wielowarstwowa i intrygująca, lecz gdyby choć jeden jej element zrealizowano gorzej, niż zrobił to Nolan, cała misterna konstrukcja rozsypałaby się w bezładną plątaninę niemożliwych do ogarnięcia wątków. Przy tym połączeniu kryminału, sensacji i science-fiction szczerze odradzam kupowanie popcornu, gdyż wydarzenia rozgrywające się na ekranie zaabsorbują całą waszą uwagę, skutecznie uniemożliwiając konsumpcję. Oto jeden z tych nielicznych seansów, podczas których napięcie osiąga punkt krytyczny w pierwszej minucie, a potem stale rośnie i jeden z tych jeszcze rzadziej spotykanych, gdzie ów zabieg naprawdę się udał. Akcja ma bardzo szybkie tempo, które rośnie wraz z rozbudowywaniem się głównego wątku. Wątki poboczne, choć początkowo enigmatyczne i niewiele mówiące, przeplatają się z głównym i czasem wchodzą na jego miejsce.

Choćbym rozpływał się jeszcze bardziej nad jakością scenariusza i reżyserii, nadal będzie to zabieg porównywalny z opowiadaniem ślepemu o kolorach. Istnieje tylko jedno rozwiązanie – zobaczcie i oceńcie sami, czy aby nie przesadzam w swoich peanach.

Te peany nie kończą się jednak na tym. Przejdę od razu do krótkiej oceny gry aktorskiej, która brzmi: dobra oraz bardzo dobra. Odtwórcy wszystkich głównych i drugoplanowych ról spisali się na medal i to nie jeden wspólny, ale dla każdego z osobna. Docenić należy też element często i niesłusznie pomijany – statystów, od których zależy nastrój i tło całej opowieści.

Skoro już o nastroju mowa, kolejny ukłon kieruję pod adresem Hansa Zimmera. Za jego sprawą otrzymujemy monumentalną, podkreślającą charakter wydarzeń muzykę. Dotarliśmy do oprawy audiowizualnej, nadszedł więc czas na efekty specjalne. Zapowiedzi „Incepcji” pozwalały oczekiwać, że wystąpią w dużej ilości i będą bardzo spektakularne. Rzeczywiście tak jest, ale zasługują one na najwyższe uznanie nie tylko dlatego, że tym jak ciekawie i dobrze są wykonane urywają widzowi łeb razem z płucami. Powodem ku temu jest również fakt, iż od lat nie widziałem filmu, w którym efekty specjalne poza czysto „efekciarską” funkcją stanowiłyby tak dobrą ilustrację i uzupełnienie dla przedstawionej fabuły, z której nastrojem idealnie się wiążą.

Jak przystało na światową produkcję kina akcji, zarówno operatorzy, jak i montażyści spisali się nienagannie. Pościgi i sceny walki, karkołomne sekwencje kaskaderskie – wszystko to nakręcone i przycięte w sposób nadający całości rozmachu i tempa. „Incepcja” pochłania naszą uwagę nie tylko ze względu na wartką akcję, za której biegiem i złożonością musimy nadążyć. Zawarta w niej historia jest równie ciekawa, co wymagająca. To opowieść o możliwościach ludzkiego umysłu, ukrytych głęboko w podświadomości, zawierająca odważne spojrzenie na psychikę człowieka, wraz ze wszystkimi cudami i koszmarami, które potrafi stworzyć dla innych i samego siebie. Najlepszy jej element to brak nachalnego moralizatorstwa. Sami odkrywamy jej drugie i trzecie dno, sami też decydujemy o znaczeniu zakończenia.

Niektórzy z was wiedzą już, jak bardzo lubię znęcać się nad rozmaitymi niedociągnięciami kasowych produkcji. Tym razem jednak wypowiadam się w samych superlatywach, ponieważ nie jestem w stanie do niczego się przyczepić. „Incepcja” kosztowała 160 milionów dolarów i widać to na ekranie, lecz nie w postaci drogich, kolorowych bajerów, ale starannie przemyślanej i mistrzowsko zrealizowanej produkcji. Po 148 minutach seansu miałem wrażenie, że spędziłem w kinie przynajmniej cztery godziny, jednak nie ze względu na dłużyzny czy nudę, gdyż nie sposób zaznać ich w trakcie projekcji. Mówiłem to wcześniej i zapewnię raz jeszcze – na przestrzeni ostatnich lat nie było chyba filmu bardziej wartego waszego czasu i pieniędzy.