Cykada

Legenda głosi, że w latach 20. ubiegłego wieku Hemingway założył się ze znajomymi pisarzami, że stworzy emocjonującą opowieść przy użyciu zaledwie sześciu słów. Zakład wygrał, a do teraz zdanie: "Na sprzedaż: dziecięce buciki, nigdy nienoszone" stanowi symbol historii, którą czytelnik musi sobie dopowiedzieć sam. Podobno autorem tego popularnego stwierdzenia wcale nie jest autor opowiadania o starym człowieku i morzu, ale wspomniana lakoniczność to na pewno coś, co wyróżnia autorów wybitnych, w tym Shauna Tana.

Shaun Tan to twórca, który słynie z oryginalnego stylu oraz prezentowania historii przy użyciu niewielkiej liczby słów. "Cykada" jest kolejną historią potwierdzającą, że tego autora nie da się pomylić z nikim innym, a obok jego dzieł nie można przejść obojętnie, co oznacza jednocześnie, że może znaleźć tylu zwolenników, ilu zagorzałych przeciwników.

Tym razem Shaun Tan zabiera nas do przeciętnej korporacji, jakie widujemy niemal na każdym rogu większego miasta. Kolejne wydarzenia opowiada jednak nie z perspektywy zapracowanych ludzi wspinających się po kolejnych szczeblach drabiny zawodowej, ale cykady, której pracy nikt nie zauważa i nie docenia.

Z historią cykady czytelnik może zapoznać się w kilka minut i to przy powolnej lekturze. Nie zmienia to jednak faktu, że naprawdę warto. Cykada żyje i pracuje. Wykonuje skrupulatnie swoje obowiązki, a dodatkowo robi także to, z czego nie wywiązali się ludzie. Mimo to jest niedoceniana, bita i poniżana. Odmawia się jej wszystkich praw pracowniczych, nie może korzystać z toalety w biurze i musi jeździć do centrum miasta, przez co obcina się jej pensję, bo traci czas w pracy. I tak od siedemnastu lat.

"Cykadę" można nazwać komiksem, powieścią graficzną albo baśnią dla dorosłych, ale niezależnie od etykietki, jaką jej przypniemy, będzie to po prostu wartościowa pozycja, z którą należy się zapoznać. W publikacji nie ma wiele tekstu, lecz autorowi – czy też tłumaczowi – udało się pokazać odmienność cykady na poziomie językowym, cykada używa takich form jak: człowieki czy siedemnaście roków. Jest inna w każdy możliwy sposób.

Znakiem rozpoznawczym Shaun Tana nie jest treść, lecz ilustracje przygotowane z niezwykłą dbałością o szczegóły. To one budują niezwykły, magiczny, trochę oniryczny klimat każdej historii. Wszystkie obrazy są lekko rozmyte i przytłumione, jakbyśmy oglądali je zza mlecznej szyby, a jednocześnie bardzo realistyczne, pełne detali zauważalnych jedynie przez uważnego obserwatora.

Świat zaprezentowany w "Cykadzie" jest szary i smutny, jedynym akcentem kolorystycznym wybijającym się na tym tle jest zielona cykada, która – ponownie – nie wpisuje się w tło tworzone przez szarych, zwykłych ludzi. W zakończeniu pojawia się także czerwień, kiedy w życiu cykady zachodzą zmiany.

"Cykada" to uniwersalna opowieść o wyobcowaniu, potrzebie akceptacji i tym, jak źle reagujemy na to, co obce i inne od nas. Spodoba się ona każdemu, kto ma uznanie dla niebanalnego sposobu prezentowania rzeczywistości i potrafi docenić obraz jako środek przekazu, ponieważ to on odgrywa tutaj główną rolę. "Cykada" jest pięknie wydana, na dobrej jakości papierze i w twardej oprawie, co jest szczególnie ważne ze względu na ilustracje, które dzięki temu są odpowiednio zaprezentowane. Jeśli nie szkoda wam książki, to kolejne plansze można wyciąć, oprawić i powiesić na ścianie. Sprawdzą się jako piękne, nietypowe, alegoryczne obrazy.

Dziękujemy wydawnictwu Kultura Gniewu za dostarczenie egzemplarza recenzenckiego.