Richard Wagner

Wilhelm Richard Wagner początkowo myślał o karierze literackiej, pilnie studiując zwłaszcza dzieła dawnej literatury niemieckiej, zawierające wątki mityczne i legendarne.

Pierwsze dzieła muzyczne nie zyskały większego uznania (opery "Boginki", "Zakaz miłości wg Miarki za miarkę" Szekspira). Od roku 1836 był dyrektorem teatru w Królewcu (gdzie w kościele na Tragheim poślubił aktorkę Minnę Planer), a po jego bankructwie w roku 1837 został dyrektorem teatru w Rydze. Liczne długi zmusiły go do ucieczki przed wierzycielami za granicę – od 1839 przebywał w Paryżu, gdzie cierpiał nędzę. Zbliżył się tam do najważniejszych kompozytorów swoich czasów: G. Meyerbeera, Berlioza, a zwłaszcza Liszta, z którym się zaprzyjaźnił. Ukończył wówczas operę według własnego libretta "Latający Holender", którą wystawiono w Dreźnie wraz z inną operą – "Rienzi"; obydwie przyniosły Wagnerowi spory sukces i 1843 mianowano go dyrygentem opery królewskiej w Dreźnie.

Na stanowisku tym zasłynął jako znakomity interpretator dzieł Ludwiga van Beethovena, wystawił także następną swą operę "Tannhäuser". W Dreźnie rozpoczął pracę nad "Lohengrinem", "Śpiewakami norymberskimi" i szkicował "Pierścień Nibelunga".

W okresie Wiosny Ludów stanął po stronie rewolucji (wcześniej, po upadku powstania listopadowego napisał uwerturę "Polonia"), a po stłumieniu powstania majowego w Dreźnie wyemigrował do Zurychu. Poświęcił się tam przede wszystkim formułowaniu teoretycznych podstaw swojej wizji dramatu muzycznego (opera i dramat) oraz pracy nad "Pierścieniem Nibelunga". Głęboko przeżył nieszczęśliwą miłość do Matyldy Wesendonck, co ujawniło się w operze "Tristan i Izolda".

W 1861, na wieść o ogłoszeniu amnestii, powrócił do Niemiec, gdzie cieszył się już znaczną sławą. Dzięki protekcji króla bawarskiego Ludwika II mógł ponownie cieszyć się swobodą twórczą: król spłacił jego długi oraz sfinansował wystawienie w Monachium "Tristana i Izoldy".

W 1865 został oskarżony o trwonienie funduszy państwowych. Osiadł w Tribschen koło Lucerny (tam ukończył Śpiewaków norymberskich). Pobyt w Monachium zaznaczył się także skandalem towarzyskim: Wagner rozpoczął romans z żoną wpływowego dyrygenta Hansa von Bülowa, Cosimą (córką Liszta), a jego owocem był syn, Siegfried. W 1868 wystawił "Śpiewaków norymberskich", w 1869 "Złoto Renu", a w 1870 "Walkirię". Następnie w 1870 poślubił Cosimę.

Nadal cieszył się poparciem króla Ludwika, miał też liczne grono ustosunkowanych przyjaciół, którzy umożliwili mu w 1872 przenosiny do Bayreuth. Tam też rozpoczął budowę wielkiego teatru operowego, umożliwiającego realizację jego wizji muzycznych i dramaturgicznych.

Ostatnie lata spędził na pisaniu rozpraw teoretyczno-filozoficznych (na ich treść miała wpływ filozofia Schopenhauera i dyskusje z Nietzschem, z którym w tym czasie się zaprzyjaźnił) oraz kolejnego dzieła operowego: "Parsifala".