Europa jesienią

Opowieści szpiegowskie to dość grząski grunt. Wynika to z konieczności odpowiedniego dawkowania napięcia – potrzebny jest dobry, logicznie skonstruowany spisek bądź plan oraz dostatecznie dużo akcji podczas próby zakończenia niegodziwych knowań. W przypadku filmu wydaje się to prostsze ze względu na ograniczenia czasowe, ale napisanie książki rozsądnej długości – przeciwnie. Do takich powieści zalicza się "Europa jesienią" pióra Dave'a Hutchinsona.

Zjednoczona Europa jest już reliktem przeszłości. Konflikty, kryzysy i pandemie sprawiły, że na Starym Kontynencie nowe państwa wyrastają jak grzyby po deszczu. Nowe warunki geopolityczne tworzą doskonałą okazję dla szmuglerów, oszustów i szpiegów. Do tego grona o wątpliwej reputacji dołącza Rudi – Estończyk pracujący jako kucharz w Krakowie. Jako kurier zaczyna przemierzać całą Europę, mieszając się w różne rozgrywki, plany i spiski. Odkrywa przy tym wskazówki, że za tymi wydarzeniami mogą się czaić osoby, które są czymś zupełnie innym niż na pierwszy rzut oka.

Świat ukazany w historii trąci szybko widocznym przerysowaniem. Nie mówię przez to, że zaistniała sytuacja jest niemożliwa. Pokazana zostaje dość nieodległa przyszłość i studiując opisy wydarzeń, można jak najbardziej uwierzyć, że jest ona możliwa. Jednak zostało to pociągnięte do granic absurdu. Jest wiarygodne, że w celu ochrony interesów spółka kolejowa zmieniła kolej transkontynentalną w samodzielne państwo. Ale żeby tak samo zrobiono z częścią Berlina na żądanie grupki anarchistów? Tworząc historię mającą miejsce w niedalekiej przyszłości, nie można posuwać się zbyt daleko w wykorzystywaniu koncepcji "co będzie, gdy...". Inaczej odziera to ją z realizmu, a tym samym do pewnego stopnia z przyjemności lektury.

Realia świata są ukazane w krzywym zwierciadle, ale zamieszkujący je ludzie już nie. Spora część akcji ma miejsce na obszarze Europy Środkowowschodniej. Żyjące tam narodowości są opisywane naprawdę wiernie. I w dość cyniczny sposób. Można wręcz odnieść wrażenie, że autor nie przepada za miejscową ludnością. Z drugiej jednak strony trudno mu zarzucić jakiś fałsz w opisach. Trzeba raczej stwierdzić, że nie zadaje sobie trudu, by równoważyć w jakikolwiek sposób wymienione negatywy. Uzyskany obraz staje się przez to jednostronny. Chociaż oparte na tym fragmenty humorystyczne są warte uwagi.

Główny bohater – Rudi – już jako kucharz niejedno widział i całkiem sporo się nauczył. Zarówno jego doświadczenia z tej dziedziny, jak i kariera kuriera pokazują, że ścieżka, którą podąża, jest tworzona głównie przez los, własną ciekawość i lekką nutę uprzejmości. Całkiem nieźle rozumie otaczających go ludzi i nie można oprzeć się wrażeniu, iż ładuje się w kłopoty na własne życzenie. Jednak jest również uparty i za co się weźmie, to to skończy. Daje to ciekawą mieszankę, która ma spory wkład w rozwój historii.

Stworzenie złej książki jest pewnym wyzwaniem. Nawet lektury szkolne mają nie najlepszą reputację raczej ze względu na obowiązek ich czytania, niż z powodu swojej zawartości. Ta pozycja zaś nie jest wyjątkiem potwierdzającym tę regułę. Problem tkwi w rozłożeniu akcji. Zanim wydarzenia zaczną rozkręcać, mija dostatecznie dużo czasu, by zniechęcić większość czytelników. Tkwi w tym pewien potencjał, więc kolejne części mogą być warte sprawdzenia, ale nad wyborem "Europy jesienią" do czytania radzę się dobrze zastanowić.

Dziękujemy wydawnictwu Rebis za dostarczenie egzemplarza recenzenckiego.