Jak chciał Ekhtelion etymologia nazw miesięcy.
Najpierw po polsku:
Jakie jest pochodzenie nazw miesięcy?
Większość polskich nazw miesięcy ma pochodzenie ludowe i wiąże się w rytmem zajęć na roli lub z cyklem zmian w przyrodzie. Nazwy ludowe w użyciu ogólnym zastąpiły dawne nazwy łacińskie w I połowie XIX wieku. Nazwę pierwszego miesiąca roku wywodzi się od ps. *sěča ‘cięcie’ (od czasownika *sěkti ‘ciąć’), do którego dodano przyrostek -?n?. W okresie staropolskim nazwa ta – oznaczająca zimowy czas odpowiedni do wyrębu (cięcia) drzew w lesie – miała formę sieczeń, którą przekształcono na znane w XV wieku styczeń // tyczeń przez skojarzenie ze słowem tyka – w nawiązaniu do pozyskiwanego zimą drewna (por. W. Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego). Luty pochodzi od staropolskiego przymiotnika luty ‘przykry, niemiły’, marzec – od łacińskiego Martius mensis ‘miesiąc poświęcony Marsowi’ (Mars, Martis); polszczyzna przejęła tę nazwę za pośrednictwem staroczeskich form mařec, marc. Kwiecień pochodzi od przymiotnika kwietny, a maj od łac. Maius. Czerwiec, który zastąpił staropolski czyrwień, wziął swą nazwę od czerw ‘larwa pszczoły’ lub też od przymiotnika czerwony, co ma związek z owadami dostarczającymi tego barwnika. Lipiec pochodzi od starszej formy lipień, a ta od rzeczownika lipa lub od przymiotnika lipowy. Sierpień pozostaje w związku z rzeczownikiem sierp – w tym miesiącu są żniwa. Wrzesień to miesiąc, kiedy kwitną wrzosy, a październik to czas czesania lnu lub konopi, których pozostałością są suche łodygi – paździerze. Listopad kryje w swej nazwie znaczenie ‘czas opadania liści’, grudzień zaś to grudny miesiąc, którego nazwa wywodzi się od rzeczownika gruda ‘nierówna powierzchnia zamarzłej ziemi’ (por. A. Brückner Słownik etymologiczny języka polskiego, A. Bańkowski Etymologiczny słownik języka polskiego).
Teraz po angielsku:
January - pierwszy miesiąc w roku (wg kalendarza gregoriańskiego) - styczeń
etymologia: z łac.
Ianuarius, od imienia boga Janusa (Ianus, bóg rzymski o dwóch twarzach)
Ianuarius - "(miesiąc) poświęcony (bogu) Janusowi".
February - drugi miesiąc w roku (wg kalendarza gregoriańskiego) - luty
etymologia: z łac.
Februarius, februare - "czyścić", gdyż luty był ostatnim miesiącem roku (do ang. przez starofr.
feoverel).
Februa - nazwa święta oczyszczenia przypadającego 15.II, ponieważ w kalendarzu rzymskim był to ostatni miesiąc roku, w którym składano bogom ofiary dla oczyszczenia z grzechów.
March - trzeci miesiąc w roku (wg kalendarza gregoriańskiego) - marzec
etymologia: z łac.
mensis Martius (miesiąc Marsa).
April - czwarty miesiąc w roku (wg kalendarza gregoriańskiego) - Kwiecień
etymologia: z łac.
Aprilis; od
aperio/aperire ("otwierać"), ponieważ "otwiera się" (rozpoczyna) wówczas wiosna;
May - piąty miesiąc w roku (wg kalendarza gregoriańskiego) - maj
etymologia: łac.
Maius (od
Maia - "
Maja" (starożytna italska i rzymska bogini przyrody;)
June - szósty miesiąc w roku (wg kalendarza gregoriańskiego) - czerwiec
etymologia: od imienia rzymskiej bogini
Junony (łac.
Iuno), żony Jowisza (
Iovis,
Iupiter)
July - siódmy miesiąc w roku (wg kalendarza gregoriańskiego) - lipiec
etymologia: środkowoangielskie
iulius, anglo-francuskie
julie, starofrancuskie
jule, łacińskie
Iulius (na cześć Juliusza Cezara).
August - ósmy miesiąc w roku (wg kalendarza gregoriańskiego) - sierpień
etymologia: łac.
Augustus na cześć
Oktawiana Augusta; miesiąc liczy 31 dni, ponieważ cesarz życzył sobie, by miesiąc ten miał dokładnie tyle samo dni, ile lipiec, miesiąc
Juliusza Cezara (zob.
Iulius). Pierwotną nazwą miesiąca było
sextilis, ponieważ był to szósty miesiąc roku, który w kalendarzu rzymskim rozpoczynał się w marcu;
September - dziewiąty miesiąc w roku (wg kalendarza gregoriańskiego) - wrzesień
etymologia: łac. September od
septem- "siedem", ponieważ był to siódmy miesiąc kalendarza juliańskiego.
October - dziesiąty miesiąc w roku (wg kalendarza gregoriańskiego) - październik
etymologia: łac. October od
octo - "osiem", ponieważ był to ósmy miesiąc kalendarza juliańskiego.
November - jedenasty miesiąc w roku (wg kalendarza gregoraiańskiego) - listopad
etymologia: łac. November od
novem - "dziewięć", ponieważ był to dziewiąty miesiąc kalendarza juliańskiego.
December - dwunasty miesiąc w roku (wg kalendarza gregoraiańskiego) - grudzień
etymologia: łac. December od
decem - "dziesięć", ponieważ był to dziesiąty miesiąc kalendarza juliańskiego (rok rozpoczynał się pierwszego marca).
[Dodano po chwili]
I jak Ekh, zadowolony? Trudne nie było co nie...